Kinderen en de dood

Hoe vertel je je kinderen dat het konijn is overleden? Hoe help je hen met hun verdriet? Of: kunnen kinderen ook betrokken worden bij de euthanasie?

Betrek je kinderen in het proces
Om maar met het laatste te beginnen: ja, dat kan. Kinderen vanaf een leeftijd van 3 jaar kunnen dit best aan. Maar alleen als ze het zelf willen, je mag ze natuurlijk nooit dwingen!
Neem ze in elk geval mee in het proces, doe het niet achter hun rug om. Dan gaan ze zoeken en vragen stellen en het kan zijn dat ze boos op jou worden, omdat je hen buitengesloten hebt.

Vertel wat er gebeurt
Kinderen zijn kleine ‘wetenschappertjes’, ze willen graag alles weten. Vertel ze daarom wat er gebeurt, praat op hun niveau en wees duidelijk. Als jij niet duidelijk bent, gaan ze zelf van alles fantaseren.
Let op dat je woorden als ‘inslapen’ en ‘prikje geven om dood te gaan’ niet gebruikt! Kinderen gaan tenslotte ook slapen en krijgen ook weleens een prikje. Je wilt niet dat ze daar bang voor worden. Je kunt gerust zeggen dat de dierenarts het konijn helpt met doodgaan, door het een injectie te geven. En dat het konijn nooit meer levend wordt.

Afscheid nemen
Laat je kinderen afscheid nemen op hun eigen manier, er is geen goede of foute manier. Geef ze de ruimte. Leer ze dat verdriet onderdeel is van het leven door er samen over te praten. Toon je eigen verdriet.

Afscheidsritueel
Je kunt de kinderen een mooie tekening laten tekenen voor het konijn. Of het begraafdoosje laten kleuren of beplakken. Misschien kunnen ze een afscheidsbriefje aan het konijn schrijven. Of een gedichtje.
En dan samen het konijn begraven.

Rouwverwerking
Het kan helpen om een tastbaar aandenken van het konijn te maken. Samen een mooi hoekje maken met een mooie foto van het konijn en de urn met as bijvoorbeeld. Knip wat haartjes af en bewaar het.
Geef kinderen de gelegenheid om hun verdriet te uiten, ook na verloop van tijd.
Om kinderen te helpen met hun verdriet en het begrip ‘dood’, zijn er speciale boekjes. Een daarvan “Derk Das blijft altijd bij ons.” Er is ook een YouTube video waarin het boekje wordt voorgelezen en de plaatjes worden getoond. Zie hier.

Doodgaan is natuurlijk
Voor kinderen is de dood vaak natuurlijker dan voor volwassenen; voor volwassenen is de dood meer ‘beladen’. Kinderen gaan daardoor anders om met de dood dan volwassen mensen.
Tot en met de leeftijd van 7 jaar zien ze de dood niet als permanent, een kind kan het dier gaan opgraven omdat het zich afvraagt wat er nu met het dier gebeurt. Eventueel kun je uitleggen wat er gebeurt.
Er is een aflevering van School TV die aandacht geeft aan wat er met een dood dier gebeurt. Zie deze link.

In een andere aflevering van SchoonlTV spreken kinderen over hoe je kunt zien dat een konijn dood is.
Zie deze link.

Voor iets oudere kinderen (leeftijd 9-12 jaar) is er een aflevering van SchoolTV waarin Tom en Nienke onderzoeken wat te doen met hun dode konijn Britney; teruggeven aan de natuur, op laten zetten of toch maar begraven? Zie hier.